Werkgroep erfgoed

Krachtbronnen derde thema: Kracht van de natuur

3 september 2015

Aan het begin van het nieuwe schooljaar presenteert Oase Media / Think2Link haar nieuwe thema in de reeks van Krachtbronnen: Kracht van de natuur. Eerder werden Eigen kracht en Kracht van samen via de pilotscholen op de onderwijsmarkt gebracht.

Oase Media heeft de marktpositie van Krachtbronnen versterkt door hiervoor een zelfstandige stichting in het leven te roepen: Think2Link. Deze stichting kan verschillende partijen vragen om de ontwikkeling van dit lespakket voor Basisonderwijs te ondersteunen.

De ontwikkeling van Krachtbronnen wordt door de werkgroep Erfgoed van de congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot actief ondersteund.

Didactische aanpak Leren met aandacht krijgt vorm

17 juni 2015

Met de visualisatie van haar concept in de vorm van een spiraal heeft de CEPM-projectgroep "Leren met aandacht" haar didactische aanpak geconcretiseerd en bespreekbaar gemaakt.

Het innovatieproject Leren met aandacht richt zich op bewustwording en groei van de professionele identiteit bij aanstaande leraren basisonderiwj. Jezelf leren kennen, weten waar je (in je beroep) voor staat en de wil om dat zelfbewust uit te dragen aan anderein is een persoonlijke innovatie die uiteindelijk zal leiden tot een groter maatschappelijk bewustzijn van de student zelf en wellicht ook maatschappelijke verandering.

De maandelijkse vergaderingen in Gouda, Zwolle, Helmond en Oirschot hebben de volgende resultaten opgeleverd:

• een hecht samenwerkende projectgroep die innovatie gedegen aanpakt;
• een kaderdocument met onderbouwing van het didactisch concept Leren met aandacht;
• visualisatie van het concept in de vorm van een spiraal (van "waaruit" naar "waartoe"). De spiraal visualiseert de ontwikkeling van professionele identiteit van (toekomstige) leraren en de rol van de vijf levensvragen daarin;
• een concept voor een digitaal platform voor professionele identiteitsontwikkeling (een website en een App).

Voorstelling: Franciscus jongleur van Assisi

14 juni 2015

"Het echte verhaal van de heilige Franciscus" werd op onnavolgbare wijze in de kapel van de Franciscanessen ten tonele gebracht door toneelspeler Jenne Decleir. Op de zevende Landelijke Open Kloosterdag werden de honderden bezoekers in Oirschot getracteerd op het briljant uitgevoerde theaterstuk "Franciscus, jongleur van Assisi" van de Italiaanse scenarioschrijver en Nobelprijs winnaar Dario Fo.

Met momenten van ontroering en ook van volle lach werd het gedachtengoed van de Franciscanessen voor het voetlicht gebracht op initiatief van de werkgroep Erfgoed. Van deze gelegenheid maakte de werkgroep ook gebruik om hun resultaten te presenteren:

• contacten met educatieve uitgeverijen hebben geleid tot de uitgave van het lespakket Krachtbronnen voor het Basisonderwijs en;
• contacten met Pedagogische Hogeschool De Kempel hebben geleid tot een partnerschap in het Expertisecentrum Persoonlijk Meesterschap. In de komende jaren wordt in samenwerking met andere hogescholen een App ontwikkeld waarmee studenten hun persoonlijke beroepsidentiteit gaan ontwikkelen.

CEPM-Workshop levensvragen succesvol

12 februari 2015

De workshop "Hoe kunnen Franciscaanse levensvragen u versterken?" werd goed bezocht en was een daverend succes. De workshop werd gehouden in het kader van het jaarlijkse CEPM-congres in Antropia te Driebergen. Pesoonlijk Meesterschap werd voor de meer dan tweehonderd bezoekers breed geagendeerd in het onderwijs.

De workshop "Hoe kunnen Franciscaanse levensvragen u versterken?" was een kennismaking met het project Leren met aandacht en een pressure cooker-sessie op het gebied van persoonlijke ambitie. Voor de werkgroep Erfgoed was deze workshop een belangrijke test om in de praktijk te zien wat de aanpak met de vijf Franciscaanse levensvragen voor het onderwijs te bieden heeft.

Met tevredenheid kan de werkgroep Erfgoed constateren dat de Franciscaanse levensvragen nog springlevend zijn en mensen in deze tijd met genoegen aanzetten tot denken. En dat deze vragen de aanleiding kunnen vormen om het niet bij denken te laten maar ook echt iets te ondernemen.

Wat de deelnemers van de workshop teruggaven was o.a.:

• dat zij het vertrouwen kregen dat je elke dag aan kunt grijpen om opnieuw focus te brengen in je werk. Waarbij de levensvragen (als moreel kompas) helpen;
• dat je jezelf ontwikkelen en onderwijs ontwikkelen in dialoog met je doelgroep(en) moet doen;
• dat ze graag hun eigen weg willen (durven) gaan maar ze niet weten hoe je dat zou moeten doen.

Leren met aandacht van start

4 december 2014

Maar liefst drie pedagogische Hogescholen zijn betrokken bij de ontwikkeling van een integraal schoolpakket. In twee jaar tijd gaan zij samen als innovatieproject van het Expertisecentrum Persoonlijk Meesterschap (CEPM) aan de slag om hun ideeën te verbinden aan het concept "Leren met aandacht" van de werkgroep Erfgoed.

Onder bezielende leiding van Frans van der Maden (Pedagogische Hogeschool De Kempel, Helmond) gingen Marloes Hoencamp (Driestar educatief, Gouda), Tamme Spoelstra (VIAA - Gereformeerde Hogeschool Zwolle), Marie-Louise Luybregts (congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot) en Pieter-Marijn van der Velden (Het Inventief, Tilburg) enthousiast aan de slag. Vóór de zomervakantie willen zij een helder didactisch onderwijsmodel ontwikkelen met een gedegen basis. Ná de zomervakantie moet dit model zijn uitgewerkt en in de praktijk zijn vruchten afwerpen.

Partnerschap CEPM en congregatie

21 mei 2014

In het licht van de op handen zijnde partnerschap is op 21 mei jl. de intentieverklaring partnerschap Landelijk Expertisecentrum Persoonlijk Meesterschap (CEPM) getekend door de congregatie in het kader van De weg van Franciscus.

De partnerschapsovereenkomst omschrijft de rollen die de congregatie wil vervullen ten aanzien van CEPM en heeft betrekking op strategie, innovatie van het onderwijs en het ambassadeurschap. De congregatie wil deze rollen voor de duur van twee jaren vastleggen en de congregatie verbindt zich tot de inbreng van de ontwikkeling van het Integraal Schoolpakket.

Integraal Schoolpakket als inbreng

De interesse van CEPM betreft het morele kompas wat de congregatie als geestelijk erfgoed wil nalaten. Het Integraal Schoolpakket, wat gebaseerd is op de levensvragen van de Zusters Franciscanessen, geeft vorm aan het onderwijs-streven naar emancipatie: onderwijs wat bij wil dragen aan volwassen worden en daarbij aan een volwassen relatie aangaan met de wereld. Het schoolpakket besteedt aandacht aan de weg, aan het leren zelf en activeert een lerende gemeenschap.

Projectomschrijving Leren met aandacht

Taeke van den Akker, voorzitter dagelijks bestuur CEPM én voorzitter Raad van Bestuur van De Kempel, stelt voor om het Integraal Schoolpakket de naam ‘Leren met aandacht’ mee te geven omdat het over ‘onderwijzen met aandacht’ gaat, in navolging van ‘Leven met aandacht’.

• De beide onderdelen ‘bewustwording’ en ‘groei’ vormen samen een universeel identiteitsontwikkelingspakket. Deze besteden aandacht aan ‘de weg’. Leren met aandacht wordt zo een onderdeel van het ecosysteem van CEPM. Het onderdeel ‘programma’s’ of ‘inspiratie’ is grondslag specifiek en kan op verschillende manieren worden benaderd en ingevuld.
• Het pakket is herkenbaar in concrete activiteiten. Deze activiteiten zijn de motor achter de identiteitsontwikkeling en zijn direct verbonden aan de levensvragen.
• Het pakket is een instrument voor dialoog en daarmee dynamisch. Het geeft blijvend voeding aan de identiteitsontwikkeling van personen / docenten, (vak)groepen, leerjaren en/of scholen. Het pakket kan voor studenten worden ingezet maar ook voor zittende docenten en zelfs buiten het onderwijs (om te beginnen in Jeugdzorg).

Krachtbronnen welkom op scholen

14 mei 2014

Het lespakket Krachtbronnen is met groot enthousiasme in de praktijk uitgeprobeerd. Maar liefst 17 groepsleerkrachten en 9 GVO/HVO vakleerkrachten voerden de pilot uit in groep 7 en 8 van het Basisonderwijs. Hun oordeel is eensluidend positief: het rapportcijfer voor Krachtbronnen is een 8,4!

De leerkrachten werkten met het thema "Eigen kracht" en hadden een scala van didactische middelen ter beschikking:

• presentaties en opdrachten via het Digibord;
• een werkboekje waarin de leerlingen hun opdrachten uit konden voeren;
• handleidingen voor de leerkrachten met activiteitenschema's en instructiefilms en;
• een fraai uitgegeven bronnenboekje.

De leerkrachten hadden een positief oordeel. O.a.:

• de lessen zijn heel makkelijk voor te bereiden;
• het aanbod aan activiteiten is heel gevarieerd;
• je kunt als leerkracht zelf je accenten leggen: burgerschap, levensbeschouwing, sociaal emotionele ontwikkeling;
• de lessen maken indruk op leerlingen en zijn langere tijd onderwerp van gesprek;
• de leerlingen vinden dit leuk en uitdagend, het spreekt op meerdere leerlingen op meerdere manieren aan;
• er is veel interactie in de groep;
• je leert je leerlingen nog eens (veel beter) kennen ...

Oase Media, de uitgever van Krachtbronnen is door deze positieve feedback gesterkt en gaat de voorgenomen thema's ontwikkelen met een uitvoerend Ontwikkelteam en een ondersteunend Expertteam.

De werkgroep Erfgoed van de congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot ondersteund de ontwikkeling van Krachtbronnen actief.

De Kempel gaat aan de slag met levensvragen

15 januari 2014

Met een hartverwarmende presentatie liet pedagogische Hogeschool De Kempel aan de werkgroep Erfgoed zien dat zij niet alleen diep onder de indruk zijn van het erfgoed van de Franciscanessen maar dat zij graag met de vijf levensvragen haar curriculum willen herordenen en ontwikkelen.

Nikki Wessels, Karel Koolen en Marcel Lemmen, docenten van De Kempel, lieten de werkgroep Erfgoed zien wáár de vijf levensvragen ter herkennen zijn in het curriculum van hun Hogeschool. Daarmee erkent de school dat de levensvragen de basis vormen voor het onderwijsprogramma en hoe het erfgoed van de Franciscanessen dit programma kan versterken. Met groot enthousiasme gaven deze docenten er blijk van onmiddelijk aan de slag te willen gaan met De weg van Franciscus als pad wat alle studenten gaan bewandelen om hun professionele identiteit te ontwikkelen.

De Kempel neemt deze identiteitsontwikkeling heel serieus en heeft zich verbonden aan het Expertisecentrum Persoonlijk Meesterschap (CEPM). Dit expertisecentrum is door de regering in het leven geroepen om innovatieprojecten in het onderwijs te realiseren.

Krachtbronnen van start

10 januari 2014

Met een klinkende presentatie aan groepsleerkrachten en vakleerkrachten GVO/HVO is de pilotfase van Krachtbronnen van start gegaan. In het gebouw van educatieve uitgeverij ThiemeMeulenhoff konden leerkrachten van het Basisonderwijs kennis maken met het complete materiaal voor het Thema "Eigen kracht" uit de voorgenomen themaserie Krachtbronnen.

• "Kinderen die positief in het leven staan, die weten wat ze willen; kinderen die zich goed kunnen bewegen in onze multiculturele samenleving, die mensen met een andere achtergrond begrijpen en accepteren; kinderen die weten hoe ze actief kunnen bijdragen aan de samenleving en hun verantwoordelijkheid nemen. Zulke kinderen wil je als school graag afleveren."

Met deze mooie woorden werd Krachtbronnen gelanceerd en werden de leerkrachten wegwijs gemaakt in het rijke arsenaal didactische materialen en lesactiviteiten. De pilot wordt in de komende maanden door Oase Media op de voet gevolgd met instructies en evalutaties ter plekke. Over drie maanden wordt tijdens een tweede bijeenkomst van alle leerkrachten deze pilot geëvalueerd.

De werkgroep Erfgoed van de congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot ondersteund de ontwikkeling van Krachtbronnen actief.

De Kempel hervindt haar roots

1 november 2013

Leerkrachten en bestuurders van Pedagogische Hogeschool De Kempel gingen afgelopen maanden terug naar hun wortels: het  klooster van de congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot. De school herkent in het geestelijk erfgoed en in het bijzonder in de vijf levensvragen de achtergronden van haar opvoedkundige werkvormen.

"Een aantal jaarlijks terugkerende schoolactiviteiten vonden we altijd al heel bijzonder en tekenend voor onze school, maar het waarom ervan waren we in de loop van de jaren kwijt geraakt. Na een hernieuwde kennismaking met dit erfgoed zien we hoe waardevol dit is en willen we er weer bewust en expliciet mee aan de slag.", aldus Marcel Lemmen en Karel Koolen. De Kempel is sinds zij het contact met de congregatie hebben hervonden actief met het erfgoed in haar curriculum bezig. Daar heeft zij ook het Expertisecentrum Persoonlijk Meesterschap (CEPM) bij betrokken.

Docenten en bestuurders brachten al enkele keren een bezoek aan het klooster waarbij ze in het museum de roots van hun school, o.a. letterlijk in de vorm van een bannier, hervonden.

Versterking basisonderwijs: Krachtbronnen!

9 oktober 2013

Na een uitgebreide kennismaking met zowel educatieve uitgeverij ThiemeMeulenhoff en Oase media heeft de werkgroep Erfgoed besloten de ontwikkeling van het Basisschoollespakket Krachtbronnen actief te ondersteunen. De visie van Krachtbronnen vertoont opmerkelijk veel overeenkomsten met de geestelijk erfgoed van de Franciscanessen. Oase Media heeft op eigen initiatief een flexibele geïntegreerde leermethode ontwikkeld voor burgerschap, levensbeschouwing en sociaal emotionele ontwikkeling. Dit lespakket Krachtbronnen is geschikt voor leerlingen van groep 7 en 8 van zowel openbare, protestants-christelijke, katholieke en samenwerkingsscholen.

Krachtbronnen is een project waarin kinderen zich bewust worden van hun eigen waarden en waarin ze een eigen kijk op het leven ontwikkelen. Ze leren hoe ze het beste met andere mensen kunnen omgaan en wat het betekent om samen in één land te leven. Daarbij putten ze uit de bronnen, die ieder mens voor deze doelen ter beschikking staan: verhalen, gedichten, wijsheden en citaten. Verschillende van deze bronnen worden in een bronnenboekje bijeengebracht met prachtige sprekende foto's. Een bronnenboekje waarvan elke bladzijde stof geeft tot nadenken en een aanleiding is om van gedachten te wisselen. Krachtbronnen heeft ieder mens nodig. Jong of oud, zwart of blank, gelovig of niet.

Erfgoed gepresenteerd op Congregatiemiddag

8 april 2013

"Zit de werkgroep Erfgoed op de juiste weg?" was de vraag die de Zusters Franciscanessen moesten beantwoorden. Tijdens de tweejaarlijkse Congregatiemiddag werd deze vraag voorgelegd aan de hand van een presentatie van de resultaten van de werkgroep.

Marie-Louise Luybregts, Guido Castagna en Pieter-Marijn van der Velden presenteerden vanuit de werkgroep Erfgoed aan de hand van de huisstijl De weg van Franciscus, de vijf levensvragen, de website en het boek Leven met aandacht de resultaten, ideeën en plannen van de werkgroep. Dit werd met enthousiasme ontvangen en in overleg met de Zusters kreeg de werkgroep groen licht voor het ontwikkelen van alle plannen.

Deze middag had één van de levensvragen als thema: "Zou jij met minder kunnen?". Speciaal in dat kader waren twee organisaties uitgenodigd om te laten zien hoe zij het erfgoed van de Franciscanessen in de praktijk brengen:

• Frans van Rosendaal en Jan van Loenhout vertelden over de Voedselbank Best en Oirschot (zie verder Nieuws "Heb jij oog voor een ander?");
• Gaby van den Biggelaar vertelde over Leergeld, een organisatie die inmiddels meer dan tachtig lokale organisaties in Nederland onder haar hoede heeft. (zie verder Nieuws bij "Heb jij oog voor een ander?")

Verhalen van de Zusters opgetekend

5 november 2012

Als vervolg op het succes van het boek "Leven met aandacht" zijn de verhalen van meerdere Zusters Franciscanessen opgetekend.

Deze verhalen zijn niet alleen een illustratie bij de informatie op de website over het leven van de Zusters maar dienen ook als inspiratiebron voor mensen die via "De weg van Franciscus" aan de slag gaan met het geestelijk erfgoed van de congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot.

Op de website staan verhalen en prachtige foto's van:

• Zuster Angelica
• Zuster Clementine
• Zuster Irmentrudis
• Zuster Odulpha
• Zuster Marceline
• Zuster Eugenie

Open dag laat erfgoed zien

24 juni 2012

Honderden genodigden waren getuige van de overhandiging van het eerste exemplaar van het boek "Leven met aandacht" door Zuster Marceline van de Ven aan drs. Eugène Bernard, voorzitter van de Raad van Bestuur van OMO, in de kapel van het klooster Nazareth in Oirschot. Met trots toonden de Zusters Franciscanessen hun klooster aan bezoekers tijdens de vijfde Landelijke Open Kloosterdag die georganiseerd werd door de KNR (Konferentie Nederlandse Religieuzen).

De Landelijke Open Kloosterdag was door de werkgroep Erfgoed aangegrepen om hun eerste resultaten te presenteren. Deze bestonden uit een presentatiewand in de nieuwe huisstijl, prentbriefkaarten van jongeren, een website specifiek over het erfgoed en het boek "Leven met aandacht". Met deze presentatie verwacht de werkgroep feedback te krijgen op haar ideeën en plannen. En zeker ook mensen te enthousiasmeren om hier in de toekomst, al dan niet samen met de werkgroep, iets mee te gaan doen.

Erfgoed gepubliceerd in boek

22 juni 2012

De levensvragen van de Franciscanessen zijn verwerkt tot het boek "Leven met aandacht". Dit boek dient als een kennismaking met het erfgoed van de congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot en biedt waardevolle kennis waarmee maatschappelijke organisaties zich kunnen verrijken.

Het boek ‘Leven met Aandacht’ geeft een verhelderende kijk in het leven van de zusters. De zusters vertellen zelf waarom ze toetraden en waarom Franciscus van Assisi hen zo inspireerde. De vijf thema’s waar de Franciscanessen van Oirschot zich bijna vierhonderd jaar mee bezig hebben gehouden, blijken nog verrassend actueel. Zo onderzochten ze wat het betekent om arm te zijn, wat je kunt betekenen voor een ander en hoe je aandacht kunt geven aan jezelf. De levenservaringen die ze opdeden, zijn nu verzameld in het boek ‘Leven met Aandacht’. Met het boek zetten de zusters een eerste stap om hun geestelijk erfgoed op een toegankelijke manier over te dragen aan de samenleving, nu de congregatie steeds kleiner wordt.

Dit boek is te bestellen.

Erfgoed is succes in de klas

8 juni 2012

Brugklasleerlingen van het Pius X-College in Bladel zijn actief aan de slag gegaan met de Franciscaanse levensvraag "Zou jij met minder kunnen". Met groot enthousiasme wezen ze individueel allerlei zaken aan die ze "met gemak" in hun leven konden missen en de leerlingen bespraken klassikaal hoe ze dachten daarmee anderen nog een plezier te kunnen doen.

De conclusies van de leerlingen zijn verzameld en uitgebracht op prentbriefkaarten. Zo wordt het erfgoed van de Franciscanessen gedeeld onder jongeren in hun eigen bewoordingen. De werkgroep Erfgoed van de congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot heeft met deze eerste stap naar buiten gepolst of haar nalatenschap actueel en wenselijk is. Blijkens de reacties van deze leerlingen hoeft daar geen moment aan getwijfeld te worden.

Enkele uitspraken:

• "Als je minder hebt word je ook minder egoïstisch."
• "Als je minder hebt ben je blijer met de kleine dingen in het leven."
• "Het kan ook fijner zijn als je minder hebt. Ik heb van mijn ouders geleerd dat je pas rijk bent als je gelukig bent. En dat is met mijn familie."
• "Als je minder hebt kan fijner zijn. Anders denk je alleen maar aan jezelf."

Erfgoed zichtbaar maken

7 mei 2012

Met een herkenbaar logo en een bijbehorende eenvoudige maar krachtige huisstijl wordt "De weg van Franciscus" voortaan zichtbaar uitgedragen.

Deze naam is gegeven aan het geestelijk erfgoed van de congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot door de werkgroep Erfgoed van de congregatie. Deze werkgroep heeft als taak om het immaterieel erfgoed in kaart te brengen. Het logo is een herkennigsbaken voor het moreel kompas wat de Zusters nalaten aan de maatschappij. Als het gedachtengoed van De weg van Franciscus door partijen wordt ingezet moet het logo dit markeren.

Erfgoed in kaart gebracht

3 april 2012

Het gedachtengoed van de Franciscanessen is onder woorden gebracht met vijf levensvragen. De congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot wil haar nalatenschap indringend onder de aandacht brengen vanuit haar overtuiging dat dit in de toekomst mensen blijvend zal aanspreken.

In opdracht van het Kapittel heeft de werkgroep Erfgoed het geestelijk erfgoed van de Franciscanessen in kaart gebracht. Vanuit een Verhalen project lukte het de werkgroep om, onder leiding van strategisch communicatiebureau Het Inventief, om vijf Franciscaanse levensvragen te formuleren die richtinggevend zijn geweest in de eeuwenlange historie van de congregatie.

De vijf levensvragen zijn:

• Durf jij je eigen weg te gaan?
  Durf jij afwijkende keuzes te maken en deze ook kenbaar te maken?
• Zou je met minder kunnen?
  Waar kun je zonder en wat betekent dat voor jou en voor anderen?
• Durf je te luisteren naar jezelf?
  Laat je je leiden tot wat je werkelijk motiveert en drijft?
• Heb je respect voor de natuur?
  Wat kun je zelf bijdragen aan een mooie en gezonde wereld?
• Heb je oog voor een ander?
  Reageer je op mensen in nood?